Wycieczki, krwawe kryminały, drogi krzyżowe i uroczyste śniadanie - w Norwegii chrześcijański wymiar Świąt Wielkiej Nocy miesza się z całkiem świeckimi aktywnościami.
Wielkanoc coraz bliżej. Dla chrześcijan to najważniejsze święto w roku - czas radości ze zmartwychwstania Jezusa poprzedzony ustanowieniem sakramentu kapłaństwa i męką Chrystusa. Dla innych to czas wolny od pracy, który wypełniają swoimi tradycjami i przyzwyczajeniami.
Żółte święta
Jeśli spojrzymy na Wielkanoc w Norwegii pod kątem kolorów i ozdób to nie różni się ona aż tak bardzo od tego, co widzimy w Polsce. Króluje kolor żółty, który widać przede wszystkim na pisankach, żonkilach i tulipanach. W domach zobaczymy też dobrze znane nam bazie i zajączki.
Długie święta
Spore różnice widać natomiast w sposobie spędzania czasu. Zacznijmy od tego, że wielu Norwegów świętuje już od niedzieli palmowej. Wielki Czwartek (Skjærtorsdag) i Wielki Piątek (Langfredag) to dni wolne od pracy. Norwegowie często biorą wolne od poniedziałku do środy po niedzieli palmowej. Dzięki temu mają 10 dni wolnego! To, co my w Polsce nazywamy Wielkim Tygodniem, w Norwegii określa się mianem „Den stille uke”, co oznacza po prostu „cichy/spokojny tydzień”. Wolne od szkoły mają też wtedy dzieci.
Tak dużo wolnego trzeba jakoś zagospodarować. Jako że Święta Wielkanocne wypadają na przełomie zimy i wiosny spora część Norwegów wybiera się po raz ostatni na narty lub, jeśli śniegu już nie ma, na piesze wędrówki (påskefjellet). Praktycznie w każdym ze źródeł, które posłużyły do przygotowania tego artykułu, znalazła się informacja, że swoistym symbolem tych wypraw jest pomarańczowy napój Solo oraz batonik Kvikk Lunsj (strona mojnorweski.pl podaje, że każdy Norweg podczas Wielkanocy zjada średnio 4 batoniki Kvikk Lunsj). Norwegowie mają też domki w górach, które chętnie odwiedzają w tym czasie.
Kryminalne święta
Ciekawym zwyczajem jest Påskekrim, czyli tradycja zaczytywania się w powieściach kryminalnych. Nam Polakom Norwegia i w ogóle Skandynawia kojarzy się z tego typu literaturą. Chyba najbardziej znanym norweskim mistrzem gatunku jest Jo Nesbø. W Norwegii specjalnie na okres wielkanocny planowane są premiery książek kryminalnych. Zresztą nie o same książki tu chodzi. Påskekrim to także filmy, audycje w radio, podcasty kryminalne.
"Nie jest do końca pewne, jak zrodziła się ta tradycja, jednak wygląda na to, że wszystko zaczęło się w roku 1923, kiedy to jedno z wydawnictw Norweskich wpadło na pomysł kampanii reklamowej nowo wydanej historii kryminalnej, na pierwszej stronie dziennika publikując reklamę, która głosiła „Pociąg do Bergen obrabowany nocą”. Po roku wydawnictwo znów zdecydowało się na wydanie kryminału. Powolutku kryminały stały się nieodłączną częścią tradycji wielkanocnych" – możemy przeczytać na stronie mojnorweski.pl
Święta ze Szwecją w tle
Ciekawym zjawiskiem są wielkoczwartkowe wycieczki do Szwecji. Wielki Czwartek to w Norwegii dzień wolny od pracy, a więc sklepy są zamknięte. Norwegowie bardzo chętnie jadą w tym czasie do sklepów w Szwecji. Tam są one otwarte. Można tam zaopatrzyć się na święta, nierzadko w cenach nieco niższych niż w Norwegii. Norweskie sklepy otwierają się ponownie w sobotę (w Wielki Piątek też są zamknięte), by za chwilę zamknąć się na świąteczną niedzielę i poniedziałek.
Religijne święta
A jak wyglądają święta od strony religijnej?
"Podczas Wielkanocy Norwegowie niezbyt licznie odwiedzają kościoły. Wg różnych statystyk tylko około 5% mieszkańców tego kraju udaje się w okresie Świąt do kościołów. W 2019 roku jednak aż 69% mieszkańców Norwegii należało do Norweskiego Kościoła. Na pewno pewien wpływ ma na to sposób spędzania tych wolnych dni, wiele osób po prostu wyjeżdża w góry, nad jeziora" – czytamy na stronie kieruneknorwegia.pl.
Podobnie jak w Polsce w Wielki Piątek organizowane są Drogi Krzyżowe, ale nie są one tak powszechne jak w naszym kraju.
Rodzinne święta
Kulminacja świętowania przypada na niedzielę Wielkanocną. Norwegowie siadają wspólnie do obfitego śniadania. Dom udekorowany jest pisankami, baziami i żółtymi dodatkami. Zjada się też mnóstwo jajek ugotowanych na twardo. Według strony mojnorweski.pl podczas Świąt Wielkanocnych każdy Norweg zjada średnio około 7 jajek. Również w niedzielę zajączek wielkanocny chowa słodycze i prezenty, które dzieci powinny odszukać.
Poniedziałek wielkanocny nie jest specjalnie uroczystym dniem. To czas powrotów do domu i przygotowań do kolejnego tygodnia pracy.
Na koniec nie pozostaje nam nic innego jak życzyć Wam God påske! czyli wesołych świąt Wielkanocnych!
Artykuł powstał na bazie informacji zawartych na stronach: