Na warszawskim Muranowie można w trakcie spaceru zobaczyć pamiątki pod dawnej społeczności żydowskiej w Warszawie. Do 31 marca zapraszamy na wystawę „Serce tamtego miasta. Kolekcja Żydowskiego Instytutu Historycznego”.
"Każdy przedmiot, dokument czy kartka papieru to oddzielna historia i ludzkie losy" – powiedziała w rozmowie z Polską Agencją Prasową Monika Krawczyk, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego (ŻIH) w Warszawie.
W ten sposób zapowiadała plenerową wystawę „Serce tamtego miasta”, którą od 3 do 31 marca można oglądać na warszawskim Muranowie.
Mapa wystawy "Serce tamtego miasta" (projekt grafiki: Lidia Zajdzińska)
Żydowski Muranów
Przed drugą wojną światową w Warszawie mieszkała największa społeczności żydowska w Europie. W 1938 r. było w Warszawie prawie 370 tysięcy Żydów, co stanowiło niemal jedną trzecią ludności miasta. Działały tu żydowskie drukarnie, teatr, muzeum.
Szczególnym miejscem dla społeczności żydowskiej w Warszawie jest i był Muranów. To tutaj, przed drugą wojną światową biło serce dawnej żydowskiej Dzielnicy Północnej. Również tutaj Niemcy to serce chcieli wyrwać. Dużą część Muranowa zajmowało w czasie wojny największe getto w okupowanej Europie. Dzisiaj mieszczą się tutaj Muzeum Historii Żydów Polskich Polin oraz Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma. A w marcu w przestrzeni Muranowa można zobaczyć wystawę „Serce tamtego miasta. Kolekcja Żydowskiego Instytutu Historycznego”.
Spacer inaugurujący wystawę (fot. Andrzej Stawiński)
Wystawa niezwykła
Nie jest to zwykła wystawa. „Serce tamtego miasta” to połączenie wystawy cyfrowej i plenerowej. W 15 lokalizacjach rozmieszczono plakaty, na których umieszczono wysokiej jakości kopie cyfrowe obiektów z kolekcji ŻiH. Są to m.in. linoryt autorstwa Anieli Cukier, płyta gramofonowa z zapisem pieśni „Hamavdil" w wykonaniu kantora Josefa Rosenblata oraz pierwszy stempel Instytutu Żydowskiego.
"Chcemy pokazać przedmioty, które zwykle nie trafiają na wystawy, nie dlatego że są mało wartościowe, tylko dlatego że przestrzeń wystawy zwykle jest ograniczona. Są to pokaźne zbiory zdigitalizowane przez pracowników ŻIH, które postanowiliśmy pokazać na plakatach w przestrzeni miasta i które stanowią część miasta" - powiedział PAP kurator wystawy Krzysztof Czajka-Kalinowski.
ŻiH zaprosił do współpracy artystki, pisarzy, dziennikarki, naukowczynie i ekspertów, którzy wybrali obiekty na wystawę. Każdy z twórców wybrał jeden obiekt i opatrzył go własnym komentarzem dostępnym za pomocą kodu QR umieszczonego na każdym z plakatów.
Wystawie będą towarzyszyć różne wydarzenia - spacery, warsztaty i spotkania ze specjalistami. Zachęcamy do odwiedzenia wirtualnej wystawy. Na stronie Żydowskiego Instytutu Historycznego znajdują się również pełny opis wystawy oraz mapa wystawy.
Spacer inaugurujący wystawę (fot. Andrzej Stawiński)
Strażnicy pamięci
"Ta wystawa to swoiste podsumowanie naszej pracy w projekcie Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe" – tłumaczy Małgorzata Sołtysik, Zastępczyni Dyrektora ŻiH ds. programowych.
„Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe” to projekt, który Muzeum Polin realizuje w partnerstwie z różnymi instytucjami, m.in. Żydowskim Instytutem Historycznym. Jego celem jest ochrona i popularyzacja dziedzictwa polskich Żydów poprzez programy edukacyjne i kulturalne.
Część przedsięwzięcia, którą realizuje ŻiH, polega na digitalizacji, opracowaniu i udostępnieniu zbiorów posiadanych przez instytut. Projekt pozwolił na podjęcie nowych wyzwań, w tym udostępnienie w repozytoriach cyfrowych – Głównej Bibliotece Judaistycznej i Portalu Delet - 2300 obiektów, w tym między innymi części zbioru relacji Żydów Ocalałych z Zagłady, fotografii, dzieł sztuki czy wyjątkowej kolekcji pieczęci.
Wystawa jako część projektu „Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe” została dofinansowana z Funduszy Norweskich i EOG w ramach Programu Kultura.
Spacer inaugurujący wystawę (fot. Andrzej Stawiński)
O instytucie
Żydowski Instytut Historyczny to najstarsza nieprzerwanie istniejąca żydowska instytucja w Polsce. Budynek Instytutu, który mieści się przy Placu Bankowym w Warszawie, cudem przetrwał Zagładę. W Instytucie znajdują się dziesiątki tysięcy dokumentów, rękopisów, starodruków, książek, dzieł sztuki i fotografii.
"Wiele z nich to przedmioty jedyne w swoim rodzaju, pozostałości życia żydowskiego, którego już nie ma. Każdy przedmiot to oddzielna, wyjątkowa historia. Niektóre z nich to bezcenne dzieła sztuki, inne to zwykłe rzeczy codziennego użytku" – pisze na swojej stronie internetowej ŻiH.